Season of mists and mellow fruitfulness, Close bosom-friend of the maturing sun…

- John Keats To Autumn

Mét een sjaal maar zonder jas zag ik ze rollen door de duinen of door hopen herfstbladeren. De fles champagne stevig vastgeklemd in de hand.

Elk jaar op 19 september herdacht Jan Wolkers, later samen met zijn vrouw Karina, de dag waarop de Engelse dichter John Keats zijn onsterfelijke ode aan de herfst schreef. En ik ken die prachtige zinnen vooral uit een memorabele scene in de film Bridget Jones (spoiler alert: Hugh-Grant dondert, Keats citerend, in het water).

De liefde, zucht! Door een melancholische, sepia-gekleurde bril zie ik het jonge echtpaar Wolkers een toost uitbrengen, op die veel te jong gestorven dichter (25!), terwijl een grammofoonplaat krakend de lofzang voordraagt. Uiteraard kenden ze het gedicht uit zijn hoofd, maar toch. Net als Jan Wolkers houd ik het meest van de herfst, waar de seizoenen kantelen, en de natuur als in een zwanendans nog één keer alles uit de kast trekt, en een “melancholisch verenkleed draagt van bont verval”.

Zwanendans

Genieten van het einde

Dergelijke rituelen lijken uit een andere tijd te stammen. Uit een tijd waar je je nog niet zo liet afleiden. Vandaag is er elke dag wel een ander ritueel, een andere overtuigende hashtag die je mee doet meewaaien op de waan van de dag. Ik ben benieuwd wat ChatGPT er over te zeggen heeft (Verdorie, hij heeft best goede ideeën toch!).

“De herfst is het einde", schreef Wolkers. Gek genoeg stelt het seizoen van het naderende einde, mij meer in staat van elke dag te genieten. Met de geur van verval in je neus, adem je zo heerlijk zonder smoesjes de zuurstof in. Nóg een keer, en nóg een keer!

Het voorrecht van ouderdom

Tot voor kort leefde ik misschien nog een beetje alsof ik het eeuwige leven had. Het was zoals Wolkers schrijft: “We wisten niet dat doodgaan kon gebeuren”. Een seizoen dat niet bestond aan de jeugdige horizon. Maar nu de volwassenheid zogenaamd gearriveerd is, hef ik het glas op mijn rimpels; op de geruststellende gedachte aan een onhoudbare teloorgang.

Zouden Jan & Karina dát ook heimelijk hebben gevierd? Dat ze elk jaar - in tegenstelling tot die arme Keats - toch nog weer een jaar ouder waren geworden? Dat is een ongelooflijk voorrecht. En dat die ouderdom met verval zou komen, maar dat ze - desalniettemin (mooi woord) - lééfden, écht leefden?

Herfstverjaardag

Hierbij pleit ik voor de herfst als onze nieuwe gemeenschappelijke ‘verjaardag’ - dat we mogen verjaren, mogen rimpelen, mogen verkleuren: en dat in vol ornaat. En misschien kunnen we onze persoonlijke ‘verjaardag’ (die niemand toch meer lijkt te vieren) gewoon laten schieten. Die dag is toch bezoedeld door de maatschappelijke preoccupatie met jeugd..

Ik zie het wel voor me: veel vreugdevolle mensen buiten, die wild bladeren in de lucht gooien en met Ramses Shaffy achtig elan zingen:

Het verval is ingezet, maar we léven nog! Hoezee!

Inspiratie

*** Een herfst picknick voor vrienden, waar iedereen zijn lievelingsgedicht of lied over de herfst, loslaten of verval deelt (mét of zonder champagne!). Ook leuk om degene met de meeste (extra) rimpels in het zonnetje te zetten met een lofzang.

*** In het bos in stilte natuurschatten zoeken die je herinneren aan zowel je eigen tekortkomingen als je eigen kracht. En die dan zo neerleggen dat er een mandala ontstaat (niet geschikt om te doen op winderige dagen, heb ik gemerkt..).

*** Samen met (je) kinderen een paddenstoelen zoektocht organiseren (bijvoorbeeld met een geplastificeerde zoekkaart, zoals deze van de Stadsakker) en een verkiezing houden voor de oudste, meest verfrommelde paddenstoel.

***Alleen naar buiten, een dag of dagdeel lang de wind volgen, je lichaam zacht laten meedeinen, misschien zelfs laten dansen - als een blad aan de boom. Je lijf voelen, volgen en omarmen in al haar stramheid of juist flexibiliteit.

Voor een Herfst-ritueel, samen of alleen